SPEDYCJA A PRZEWÓZ PROBLEMY PRAKTYCZNE

Umowa spedycji oraz umowa przewozu posiadają wiele elementów wspólnych co sprawia, że pojawiają się trudności w ich odróżnieniu.

Podstawowa odmienność między spedycją a przewozem kryje się w zakresie świadczenia usług. Przewoźnik dostarcza ludzi lub rzeczy z jednego miejsca na drugie. Natomiast zakres usług świadczonych przez spedytorów jest większy. Spedytor zobowiązany jest do zorganizowania przewozu poprzez wysyłanie lub odbiór przesyłki albo dokonanie innych usług związanych z jej przewozem. Ponadto powinien udzielać porad co do sporządzenia dokumentów handlowych związanych z przewozem w tak sposób, jaki jest niezbędny do uniknięcia trudności w odbiorze (wyrok SN I CR 566/70).

Jak wskazuje Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 października 2004 r., sygn. akt I CK 199/2004, jeżeli przyjmuje się ofertę, w której mowa jest tylko o przewozie rzeczy, a żadne czynności konkludentne nie wskazują na istnienie dodatkowych postanowień umownych obejmujących usługi związane z przewozem, to umowa zawarta przez przyjęcie oferty jest stricte umową przewozu, a nie umową spedycji. Spedytor może również sam dokonywać przewozu wtedy posiada prawa i obowiązki przewoźnika.

Kolejną różnicą jest obligatoryjność kontraktowania w przewozie. W odróżnieniu od obowiązku ciążącym na przewoźniku, spedytora nie obciąża konieczność zawarcia umowy. Jeśli spedytor nie chce związać się kontraktem z potencjalnym kontrahentem, powinien niezwłocznie zawiadomić o tym dającego zlecenie. W innym wypadku ponosi odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę.

Przewoźnik (zgodnie z art. 781  § 1 KC) może odmówić przyjęcia przesyłki, gdy jej stan zewnętrzny lub opakowanie nasuwają zastrzeżenia. Może także żądać pisemnego oświadczenia zleceniodawcy w tym przedmiocie. Natomiast spedytor nie posiada takiego prawa. Dodatkowo ciąży na nim, powinność przygotowania przesyłki, jeżeli nie jest ona należycie przygotowana do przewozu.

Odróżnienie umowy spedycji od umowy przewozu jest ważne z punktu widzenia ochrony praw jej stron, dlatego też prawidłowe zakwalifikowanie jest niewątpliwie istotne.